4. Economie en energie

Nieuwe ontwikkelingen

Vergroten investeringsvermogen in retail door OMU
Op 5 februari hebben PS de Retailvisie vastgesteld. Uitvoering vindt o.a. plaats binnen het programma Binnenstedelijke Ontwikkeling. Het beschikbare instrumentarium is vooral gericht op het aanjagen van herontwikkeling via procesondersteuning, subsidies en garantstellingen. De mogelijkheid om te investeren en daarmee de slagkracht te vergroten is via de OMU wel beschikbaar voor kantoren maar niet voor retail en in bredere zin voor de binnenstedelijke opgaven. Het gat tussen de binnenstedelijke opgave en de beschikbare uitvoeringskracht wordt groter. Om (een deel van) het gat te dichten wordt voorgesteld het investeringsvermogen van de OMU te verhogen, door in 2019 en 2020 jaarlijks € 0,5 mln. in te zetten om het werkterrein van de OMU te kunnen verbreden.

Acquisitie capaciteit in het kader van Brexit - EMA
Er zijn 2400 bedrijven in beeld die in de slipstream van de European Medicine Agency (EMA) naar Nederland zouden kunnen komen. Utrecht Region wil hier graag de vruchten van plukken en is bereid de handen ineen te slaan. De provincie (Invest Utrecht) is trekker van de regionale EMA Taskorce en maakt tevens deel uit van de nationale EMA Taskforce samen met Zuid-Holland (Innovation Quarter) en Amsterdam. Daarnaast heeft Amsterdam een beroep gedaan op omliggende regio’s voor ondersteuning bij huisvesting, internationale school etc. De komst van EMA met 900 medewerkers en hun gezinnen is een majeure operatie die Amsterdam niet alleen kan realiseren. Utrecht Region heeft bestuurlijk steun toegezegd.
Om invulling te kunnen geven aan de acquisitie inspanningen en de bestuurlijke steun aan Amsterdam is voor een periode van 3 jaar een bedrag van € 350.000 per jaar nodig. Het bedrag is als volgt opgebouwd: € 200.000 voor 2 tijdelijke FTE, € 50.000 bijdrage regionaal en € 100.000 bijdrage nationaal voor o.a. business intelligence, ontwikkelen proposities, marketing- en acquisitieactiviteiten.
Via herprioritering kan uit regulier acquisitiebudget € 120.000 per jaar vrijgemaakt worden. Dat betekent dat er voor 2019 en 2020 € 230.000 per jaar extra nodig is. Omdat middelen via de voorjaarsnota pas in juli beschikbaar komen is voor 2018 € 115.000 extra nodig.

Capaciteit business development voor financiering maatschappelijke opgaven
Via de nieuwe nationale investeringsbank Invest NL komt € 2,5 mld. aan risicokapitaal beschikbaar voor financiering van oplossingen voor maatschappelijke opgaven. Het geld is er, nu de business cases nog.
In de regio is nauwelijks ontwikkelcapaciteit aanwezig en deskundigheid op het gebied van ‘financial engineering’ ontbreekt. Er is dringend behoefte aan de inzet van deskundige professionals om projecten ‘investeringsklaar’ te maken. Onderzoek door PWC naar financieel instrumentarium in opdracht van provincie, gemeenten Utrecht en Amersfoort, de EBU en de OMU, bevestigt dit beeld. Om een serieuze partner voor Invest NL te kunnen zijn, adviseert PWC ca. 15 fte aan business development capaciteit toe te voegen. Om de boot niet te missen, willen we starten met de inzet van 3 FTE. Hiervoor is voor de komende 2 jaar een bedrag nodig van € 400.000 per jaar. We pakken dit gezamenlijk op met de EBU en de gemeenten Utrecht en Amersfoort die hier ook een financiële bijdrage aan leveren.
De provinciale bijdrage voor 2018 en 2019 is € 200.000, de bijdrage voor 2018 is in dit hoofdstuk opgenomen.

Uitvoering motie Regio FoodValley
Op 6 november 2017 hebben PS in een motie gevraagd om concrete bedragen te reserveren voor programmatische ondersteuning van de Regio FoodValley (RFV). RFV heeft een aantal projecten benoemd die mede door de provincie gefinancierd zouden kunnen worden, deels via de uitvoeringsverordening EBU, deels via andere provinciale middelen. RFV vraagt voor deze tweede categorie o.a. financiële ondersteuning voor circulaire economie, aanpak luchtkwaliteit, toekomst landelijk gebied, onderzoek naar Fipronil en uitvoering triple helixprogramma. Voor deze aanpak is voor 2018 en 2019 minimaal € 150.000 per jaar nodig, echter er zijn  nauwelijks middelen beschikbaar.

Ondersteuning MKB/Maakindustrie
PS hebben het college de afgelopen jaren regelmatig via moties opgeroepen om via de EBU meer aandacht te besteden aan ondersteuning van het MKB en specifiek de maakindustrie. Ook hebben PS op 5 februari 2018 een initiatiefvoorstel aangenomen voor ondersteuning van MKB bij bedrijfsopvolging. EBU kan echter niet het MKB in de volle breedte ondersteunen. Op dit moment zijn er diverse organisaties die de provincie vragen om financiële ondersteuning van initiatieven gericht op de maakindustrie en op ondersteuning bij een doorstart en bij de realisatie van groeiambities. Regio en rijk met elkaar in gesprek over samenwerking bij de ondersteuning van het MKB (o.a. op gebied van digitalisering). Vanuit het Rijk worden hier ook extra middelen voor beschikbaar gesteld. Binnen de bestaande budgetten is onvoldoende ruimte beschikbaar om deze initiatieven te ondersteunen en om als volwaardige partner van het Rijk te acteren. Hiervoor zijn vanaf 2018 structureel extra middelen nodig van € 100.000 per jaar.

Recreatieschap Stichtse Groenlanden loon- en prijscompensatie
Naar aanleiding van de Kadernota 2019-2022 van het recreatieschap Stichtse Groenlanden wordt voorgesteld de bijdrage van alle deelnemers te verhogen. Afgelopen jaren is geen loon- en prijscompensatie toegepast; om dat te repareren is het nodig dat, voor een sluitende begroting, de bijdrage van de deelnemers met 10% wordt verhoogd. De bijdrage neemt hierdoor structureel met € 92.000 toe naar € 868.000. Dit kan voor € 25.000 gedekt worden uit bestaande budgetten, waardoor nog een aanvulling van € 67.000 nodig is.

Recreatieschap Stichtse Groenlanden ontwikkelprojecten
In de Kadernota 2019-2022 van het recreatieschap Stichtse Groenlanden wordt voorgesteld de bijdrage met 10% te verhogen om ontwikkelprojecten te financieren ter verbetering van de kwaliteit van bestaande recreatieterreinen en voorzieningen. Dit zou ertoe leiden dat de bijdrage vanaf 2019 structureel toeneemt met € 92.000.

Evenementenbudget
Voor de haalbaarheid van de komst van de Vuelta (wielerronde van Spanje) in 2020 naar de provincies Utrecht en Noord-Brabant heeft de afgelopen maanden onderzoek plaatsgevonden. Het onderzoek laat zien dat de Vuelta als project kansrijk is én de inschatting is dat er bij publieke en private partners voldoende draagvlak is voor de benodigde financiering. Bij het ministerie van VWS wordt een subsidieaanvraag ingediend in het kader van topsportevenementen, € 6,4 mln. wordt gedekt door de vier publieke partners gezamenlijk en € 6,0 mln. door private partners. De benodigde cofinanciering is € 2,1 mln. in de beoogde publiekprivate dekking van € 14,9 mln. Voorstel is om voor de cofinanciering van de Vuelta € 2,1 mln. (in 2019 € 0,9 mln. en in 2020 € 1,2 mln.) uit de algemene middelen te putten. Dit sluit aan bij Merkversterking van de Agenda recreatie en Toerisme, maar het betreft een nieuw beleidsvoornemen.

Doorontwikkeling economisch ecosysteem naar een regionale ontwikkelingsmaatschappij
Het economisch ecosysteem in de regio Utrecht is versnipperd met diverse organisaties die zich bezig houden met innoveren, investeren en internationale handel en acquisitie. Voorbeelden daarvan zijn de EBU, de OMU, Invest Utrecht, Utrecht City in Business, Amersfoort business team en Utrecht Marketing. Er is behoefte aan versterking van het ecosysteem door bundeling van krachten en capaciteit. Daarnaast ontbreekt het in de regio aan innovatiefondsen die de gehele levenscyclus van eerste idee tot bloeiend bedrijf kunnen bedienen (gericht op maatschappelijke opgaven van de regio) en ontwikkelcapaciteit en –kwaliteit om innovatieve ondernemingen te stimuleren, te ondersteunen en te begeleiden (business development). Ook voor het ontwikkelen van strategische relaties met het Rijk en InvestNL (nieuwe nationale investeringsbank) is het nodig om te beschikken over een krachtige uitvoeringsorganisatie.  Met de start van Invest NL, de oprichting van een Healthy Urban Living Fonds, het aflopen van de Strategische Agenda van de EBU in 2020 en het aantreden van nieuwe colleges in de gemeenten, is er urgentie maar ook een natuurlijk moment om het proces te starten om te komen tot een Regionale Ontwikkelingsmaatschappij (ROM). Stip op de horizon is dat de ROM op 1 januari 2020 operationeel is. De bedoeling is dit proces zo spoedig mogelijk samen met de gemeenten Utrecht, Amersfoort, Hilversum en het ministerie van EZK op te starten. Hiervoor zijn ook om 2019 middelen nodig voor de inzet van een projectteam inclusief kwartiermaker en inhuur van specialistische (juridische) expertise. De proceskosten worden geschat op in € 200.000.

Aanvullend op de proceskosten zullen de komende jaren ook aanzienlijke investeringen (tientallen miljoenen) nodig zijn vanuit de publieke partners om de nodige slagkracht (fondsvermogen en personele capaciteit) te organiseren. Voorgesteld wordt om daar nu alvast een reservering voor te maken van € 2,9 mln. Definitieve besluitvorming zal plaatsvinden na de verkiezingen in 2019.

Nieuwe investeringen

Binnen dit programma vinden geen nieuwe investeringen plaats.